ΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «OBJECTS: CONTAINERS OF CURIOSITY » <
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), FIRMIN DE BRABAHDER, JENNIE HIRSH.
ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ « Συλλογικό Σώμα και Δημόσιος Χώρος: Καλλιτεχνικές και επιτελεστικές πρακτικές, με έμφαση στο περπάτημα του Συλλογικού Σώματος στο Δημόσιο Χώρο για τη δημιουργία Αγωνιστικών Χώρων στην μετάβαση από τον 20ό στον 21ο αιώνα».
Τριμελής Επιτροπή: Αγγελική Αυγητίδου (επιβλέπουσα), Παναγιώτης Κούρος, Δανάη Θεοδωρίδου.
ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ «ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ & ΥΛΙΚΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ»
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ ΞΑΓΟΡΑΡΗΣ, ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΦΑΣ.
ΜΑΪΠΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ «Ο ρόλο της ψηφιακής φωτογραφίας ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές».
Τριμελής Επιτροπή: ΜΠΟΥΖΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (επιβλέπων), ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, ΒΟΥΓΙΟΥΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΤΟΥΡΗΣ).
ΣΒΙΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ «ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΟΠΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ)».
Τριμελής Επιτροπή: ΓΟΔΟΣΗ ΖΩΗ (επιβλέπουσα), ΒΑΜΒΑΚΙΔΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, ΚΑΣΒΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ.
ΣΧΟΡΕΤΣΑΝΙΤΗ ΟΥΡΑΝΙΑ «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ»
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), Jo Voley , Philipopoulos- Mihalopoulos Andreas.
ΤΣΑΜΠΟΥΡΑΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ «ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΧΙΟΝΑΔΩΝ ΣΤΟ ΖΩΓΡΑΦΟ ΠΑΓΩΝΗ: Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ».
Τριμελής Επιτροπή: ΓΟΔΟΣΗ ΖΩΗ (επιβλέπουσα), ΖΑΡΡΑ ΙΛΙΑΝΑ, ΠΑΙΣΙΔΟΥ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΗ.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΙΟΥΛΙΑ «Φεμινιστική Τέχνη και Καλλιτεχνικός Ακτιβισμός , Ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα επιτελεστικότητας και καλλιτεχνικού ακτιβισμού».
Τριμελής Επιτροπή: Αγγελική Αυγητίδου (επιβλέπουσα), Λία Γυιόκα, Κώστας Ντάφλος.
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ
ΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «OBJECTS: CONTAINERS OF CURIOSITY »
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), FIRMIN DE BRABAHDER, JENNIE HIRSH.
Περίληψη: Στόχος της συγκεκριμένης διδακτορικής έρευνας, είναι να προσδιορίσει τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι καλλιτέχνες, αντιλαμβάνονται και μεταφράζουν την ιστορία, τη συνύπαρξη, τη δημιουργικότητα και τη διαμόρφωση της ίδιας της προσωπικότητας και του εικαστικού τους έργου μέσα από τα αντικείμενα γύρω τους. Πάνω σε αυτή τη βάση, από την οποία προκύπτουν διακλαδώσεις σε ένα μεγάλο εύρος ερευνητικών πεδίων, επιδιώκω να παρατηρήσω την εσωτερική ανάγκη και τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι παράγουν και συνυπάρχουν με αντικείμενα μέσα από πολλαπλά πρίσματα. Τέλος, θα εστιάσω κυρίως στο κομμάτι που σχετίζεται με τη δημιουργικότητα, καθώς φαίνεται πως το έργο τέχνης υπάρχει σε ένα παράλληλο σύμπαν, ανάμεσα στον κόσμο των αντικειμένων και στον κόσμο των ιδεών. Ποια δύναμη διαθέτει το έργο τέχνης, ώστε να μπορεί να μας μεταφέρει σε κόσμους πέρα από την άμεση κατανόηση της πραγματικότητας; Κάθε αντικείμενο ενσαρκώνει όλα όσα πέρασε μέσα στο χρόνο, από τη δημιουργία του μέχρι την καταστροφή του και από την απώλεια του μέχρι την εκ νέου ανακάλυψή του. Πάντοτε οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν και μετέφραζαν την ιστορία μέσω των αντικειμένων. Παρατηρώντας τα αντικείμενα που υπάρχουν σε έναν χώρο, είναι δυνατή η ερμηνεία των συνηθειών και των προτιμήσεων των ιδιοκτητών τους, καθώς μπορούν να υπονοήσουν τις ανάγκες και τις αδυναμίες τους. Αν και η χρήση κάθε αντικειμένου που δημιουργείται είναι πολύ συγκεκριμένη κατά τη στιγμή της δημιουργίας του, ο τρόπος που ερμηνεύουμε το νόημα και τη χρήση του μέσα στο πέρασμα του χρόνου, μπορεί να αλλάξει δραματικά.
Όταν σε μια αρχαιολογική ανασκαφή ένα αντικείμενο έρχεται στο φως, προσπαθούμε να κατανοήσουμε την πνευματική ή χρηστική σημασία που κατείχε στην καθημερινότητα των ιδιοκτητών του. Ένα παράδοξο γεννιέται από τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται αργότερα τα αντικείμενα αυτά στα μουσεία. Ο τρόπος με τον οποίο εκτίθεται κάθε αντικείμενο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να είναι διαφορετικός, ανάλογα με τη χρήση που εξυπηρετούσε. Καλλιτεχνικά ή διακοσμητικά αντικείμενα, αντικείμενα λατρείας ή αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν για καθημερινές εργασίες, φέρουν πολύ διαφορετικές και πολύπλοκες έννοιες.
Τι είναι λοιπόν αυτό που συμβολίζουν τα αντικείμενα για τους ανθρώπους και για τον πολιτισμό μας; Η προσκόλληση μας σε αντικείμενα και η τάση μας να τα συλλέγουμε σχετίζεται με την ανάγκη να παραμείνουμε ζωντανοί μέσω αυτών αφού φύγουμε; Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας συνήθιζαν να θάβουν τους νεκρούς τους με προσωπικά υπάρχοντα, προσφορές στους θεούς, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι είχαν όλα όσα χρειάζονταν και να εξομαλύνουν το ταξίδι του νεκρού στη μετά θάνατον ζωή. Η έμφυτη περιέργεια του ανθρώπου να ερμηνεύσει τη ζωή και τον θάνατο, δημιουργεί την ανάγκη να προσδώσει νοήματα και συμβολισμούς στα αντικείμενα. Ακόμη και σήμερα, πολλές θρησκείες διατηρούν ως ιερά, προσωπικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, που ανήκαν σε ανθρώπους που θεωρούνταν «άγιοι» ή «πεφωτισμένοι».
Ζούμε περικυκλωμένοι από εκατομμύρια αντικείμενα και παράγουμε περισσότερα αντικείμενα από οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Η παραγωγή αυτή έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς η χρήση πλαστικού είναι υπέρμετρη. Ωστόσο, η καταναλωτική κοινωνία έχει κάνει τη σύνδεσή μας με τα αντικείμενα εντελώς εφήμερη και παροδική. Η χρηματική αξία που αποδίδουμε σε αντικείμενα/προϊόντα στον σύγχρονο κόσμο, καθορίζεται εξολοκλήρου από τη καπιταλιστική αγορά. Ένα προϊόν ιδιαίτερα κοινό και φθηνό σε μια χώρα με ισχυρή οικονομία, μπορεί αντίστοιχα να είναι πολύ ακριβό και να θεωρείται είδος πολυτελείας σε μια χώρα με αδύναμη οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο τρόπος χρήσης και η αξία που αποδίδεται σε αυτά τα αντικείμενα γίνεται πολύ πιο ουσιαστική όσο φτωχότερη είναι μια χώρα, καθώς οι άνθρωποι αναπτύσσουν ισχυρότερους δεσμούς με τα αντικείμενα της καθημερινότητάς τους. Αντίθετα στις Δυτικές χώρες, όπου οι ζωές των ανθρώπων πλημμυρίζουν από αντικείμενα και διαφημίσεις, η αξία τους είναι τόσο παροδική που η σπατάλη πόρων είναι τεράστια.
Επιπλέον, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουμε τα έργα τέχνης, ιδιαίτερα τους ζωγραφικούς πίνακες, διαχωρίζοντάς τους σχεδόν ολοκληρωτικά από τον κόσμο των αντικειμένων. Στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η ικανότητα του έργου τέχνης να ενσωματώνει συμβολισμούς και ιδέες, έχει επισκιάσει τις ιδιότητές του ως αντικειμένου μέσα στην ιστορία της τέχνης. Ο Marcel Duchamp φυσικά, ήταν ο πρώτος που κριτίκαρε αυτό το φαινόμενο, καθώς πολλοί καλλιτέχνες ακολούθησαν τα βήματά του. Επιλέγοντας συνηθισμένα αντικείμενα, τα οποία υπέγραφε και κάποιες φορές τροποποιούσε, τοποθετώντας τα σε γκαλερί και χώρους τέχνης, κατάφερε να εγείρει ερωτήματα αναφορικά με τις ιδέες που φέρει το έργο τέχνης και την υλικότητα ενός συνηθισμένου αντικειμένου της καθημερινότητας.
ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ « Συλλογικό Σώμα και Δημόσιος Χώρος: Καλλιτεχνικές και επιτελεστικές πρακτικές, με έμφαση στο περπάτημα του Συλλογικού Σώματος στο Δημόσιο Χώρο για τη δημιουργία Αγωνιστικών Χώρων στην μετάβαση από τον 20ό στον 21ο αιώνα».
Τριμελής Επιτροπή: Αγγελική Αυγητίδου (επιβλέπουσα), Παναγιώτης Κούρος, Δανάη Θεοδωρίδου.
Περίληψη: Βασικός άξονας της διδακτορικής έρευνας είναι η διερεύνηση των κριτηρίων βάσει των οποίων συγκεκριμένες καλλιτεχνικές πρακτικές ονομάζονται συλλογικές, και ο τρόπος με τον οποίο η εκάστοτε συλλογική καλλιτεχνική διαδικασία μπορεί να δημιουργήσει δημόσιο χώρο. Με επιρροές από τον Johan Huizinga και τον Victor Turner, η έρευνα θα εστιάσει στην καλλιτεχνική διαδικασία ως μια μορφή παιχνιδιού, ένας τόπος συνάντησης μέσα στον οποίο ισχύουν ειδικοί κανόνες. Δίνοντας έμφαση στους κανόνες αυτούς των καλλιτεχνικών διαδικασιών, δηλαδή στον τρόπο και στην ταξινόμηση του βαθμού συμμετοχήςτων συμμετεχόντων στο παραγόμενο έργο, ιδιαίτερα στη μετάβαση από τον 20ο στον 21ο αιώνα, θα υπάρξει διάκριση για το πότε αυτοί οι κανόνες δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε η καλλιτεχνική διαδικασία να νοείται ως συλλογική και πότε αυτός ο τόπος συνάντησης μπορεί να ονομαστεί δημόσιος. Έχοντας ως βάση θεωρίες από τα πεδία της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της πολιτικής και της αισθητικής, και χρησιμοποιώντας την Έρευνα Θεμελιωμένης Θεωρίας (Grounded Theory) ως βασική μεθοδολογία, θα χτιστεί το θεωρητικό υπόβαθρο. Τέλος, θα γίνει προσπάθεια για Εθνογραφική Έρευνα, πάνω σε μία καλλιτεχνική πρακτική που θα δημιουργηθεί από τον ίδιο τον υποψήφιο διδάκτορα με βάση την προαναφερθείσα θεωρία και τα ερευνητικά ερωτήματα που θα έχουν τεθεί.
ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΓΛΥΚΕΡΙΑ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ «Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΕΡΙΚΑ ΚΟΥΛΗ».
Τριμελής Επιτροπή: ΓΟΔΟΣΗ ΖΩΗ (επιβλέπουσα), ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ, ΓΥΙΟΚΑ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ.
Περίληψη: Στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετάται το έργο δύο καλλιτεχνών της δυτικομακεδονικής ενδοχώρας, του Στερίκα Κούλη (1921-1995) στη Φλώρινα και του Γιώργου Χατζάκη (1937-) στην Κοζάνη. Ο στόχος δεν είναι να γίνει μια απλή καταγραφή και αποτίμηση του έργου των δύο καλλιτεχνών, αλλά η ένταξή του στην εικαστική και ευρύτερη πολιτιστική κίνηση των τοπικών κοινωνιών, όπου έζησαν και έδρασαν οι δύο καλλιτέχνες. Οι περιπτώσεις των δύο παραπάνω καλλιτεχνών παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Καταρχάς, η εικαστική τους παραγωγή προσφέρεται ως περίπτωση μελέτης, για να παρουσιαστεί το πλαίσιο της ανάπτυξης των εικαστικών τεχνών στη Δυτική Μακεδονία. Επομένως, η παρούσα μελέτη εντάσσεται στο γενικότερο ερευνητικό πλαίσιο της μελέτης των εικαστικών τεχνών στη Δυτική Μακεδονία και ειδικότερα των θεμάτων της εικαστικής παραγωγής και πρόσληψης στο τοπικό περιβάλλον, καθώς και της σταδιακής δημιουργίας θεσμών που αφορούν στην προβολή του καλλιτεχνικού έργου. Παράλληλα, και οι δύο καλλιτέχνες, αν και δεν διαθέτουν ακαδημαϊκές σπουδές, έχουν, ωστόσο, ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με την ακαδημαϊκή καλλιτεχνική παραγωγή. Γι’ αυτό και το έργο τους προσφέρεται, ώστε να μελετηθούν οι ωσμώσεις και οι αλληλεπιδράσεις με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα. Μέσα από την παρούσα μελέτη, αρχικά θα διερευνηθεί η σχέση κέντρου και περιφέρειας σε ζητήματα εικαστικής κίνησης στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, όταν και δρουν οι δύο συγκεκριμένοι καλλιτέχνες. Επιπλέον, θα επισημανθούν οι όροι που καθορίζουν την παραγωγή, προβολή, προώθηση και πρόσληψη του έργου τέχνης στο περιβάλλον μιας επαρχιακής πόλης, όπως η Φλώρινα και η Κοζάνη. Τέλος, θα ανιχνευθούν οι παράγοντες που συνετέλεσαν στην εντονότερη ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών στη Φλώρινα σε σχέση με τη γειτονική Κοζάνη.
Λέξεις κλειδιά: Γιώργος Χατζάκης, Στερίκας Κούλης, Κοζάνη, Φλώρινα, Ιστορία της Τέχνης, Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη, κόσμος της τέχνης, κοινωνική γεωγραφία της τέχνης, ζωγραφική, τοπική καλλιτεχνική παραγωγή, υποδοχή
ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ «ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ & ΥΛΙΚΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ»
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ ΞΑΓΟΡΑΡΗΣ, ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΦΑΣ.
Περίληψη: Η προτεινόμενη διατριβή έχει ως στόχο να ερευνήσει την επίδραση των τεχνολογικών εξελίξεων και τις επαναστατικές αλλαγές που προκάλεσαν στο έργο τέχνης και κυρίως στην Γλυπτική και τις εφαρμοσμένες τέχνες, σε καλλιτέχνες και κοινό, από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα. Ακόμη, θα ερευνήσει την συναισθητική διαδικασία μεταξύ της απτικής και της οπτικής αντίληψης του έργου τέχνης, και την αισθητηριακή σημασία της υλικότητας/υλικής του υπόστασης. Επίσης, θα μελετηθεί η σύζευξη παραδοσιακών (φυσικών) και σύγχρονων βιομηχανικών υλικών και ο τρόπος με τον οποίο το πρωτογενές υλικό που προσφέρει η φύση και οι παραδοσιακές μέθοδοι επεξεργασίας του, μπορούν να ενσωματωθούν σε μια σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και στόχο την δημιουργία εικαστικών έργων και καλλιτεχνικών χρηστικών αντικειμένων. Η παραπάνω διατριβή θα εκπονηθεί μέσω βιβλιογραφικής έρευνας, εργαστηριακής μελέτης και δημιουργίας, αλλά και πολυετούς διδακτικής μου εμπειρίας, προκειμένου να δημιουργηθεί μια τεκμηριωμένη εποπτική βάση δεδομένων, μεθοδολογίας και τεχνικών δημιουργίας εικαστικών έργων, προσβάσιμη στους νέους καλλιτέχνες. Θα επιχειρηθεί να εξετασθεί και διαπιστωθεί η σχέση της Φύσης με το σύγχρονο έργο τέχνης -εάν αυτή υπάρχει- σε ποιο βαθμό και εάν τείνει σε επανασύνδεση ή απόσχιση. Επίσης, θα ερευνηθεί εάν η θετική αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών και υλικών οδηγεί στην ανανέωση της σχέσης του καλλιτέχνη και του κοινού/θεατή μέσω των νέων μορφών των έργων.
ΜΑΪΠΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ «Ο ρόλο της ψηφιακής φωτογραφίας ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές».
Τριμελής Επιτροπή: ΜΠΟΥΖΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (επιβλέπων), ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, ΒΟΥΓΙΟΥΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΤΟΥΡΗΣ).
Περίληψη:
ΣΒΙΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ «ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΟΠΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ)».
Τριμελής Επιτροπή: ΓΟΔΟΣΗ ΖΩΗ (επιβλέπουσα), ΒΑΜΒΑΚΙΔΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, ΚΑΣΒΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ.
Περίληψη: Το θέμα της διατριβής αφορά την αξιοποίηση επιλεγμένων εικαστικών έργων καλλιτεχνών που δραστηριοποιούνται στη Δυτική Μακεδονία, για τη δημιουργία εκπαιδευτικών project, εκπαιδευτικών παρεμβάσεων και πρακτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (νηπιαγωγείο και πρώτες τάξεις δημοτικού σχολείου, Ά – ΄Γ) προκειμένου να προκύψουν καλές πρακτικές οπτικού, εικαστικού γραμματισμού με σκοπό τη γνώση της τοπικής ιστορίας. Τα θεωρητικά σχήματα που θα χρησιμοποιηθούν στην έρευνα αφορούν στον οπτικό γραμματισμό, στην τοπική ιστορία, στην Ιστορία της Τέχνης και στις εφαρμογές της παιδαγωγικής.
Η προσέγγιση των έργων θα γίνει με βασικές ιστορικές και σύγχρονες μεθόδους, που αναπτύχθηκαν και εφαρμόζονται στον χώρο της ανάλυσης των έργων τέχνης. Θα χρησιμοποιηθούν θεμελιώδη ιστορικά και θεωρητικά κείμενα και θα πραγματοποιηθεί εικονογραφική και αισθητική ανάλυση των εικαστικών έργων καλλιτεχνών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, ώστε να εντοπιστεί το ιστορικό, κοινωνιολογικό, εικαστικό και αισθητικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται στον συγκεκριμένο χρονικό και τοπογεωγραφικό άξονα.
Η παρούσα έρευνα έχει ως σκοπό να μελετηθεί πώς μέσω του οπτικού εικαστικού γραμματισμού και της προσέγγισης των έργων τέχνης ως πολιτισμικών παραγώγων -παράλληλα με τη διερεύνηση της γνωστικής, συναισθηματικής και αισθητικής τους διάστασης-, οι μαθητές και οι μαθήτριες δύνανται να αξιολογούν, να εφαρμόζουν ή να δημιουργούν εννοιολογικές οπτικές αναπαραστάσεις. Σκοπός της έρευνας είναι επίσης η διδασκαλία της τοπικής ιστορίας, μέσω των εικαστικών έργων, η παραγωγή σχολικού προφορικού λόγου και εικαστικού υλικού, αξιοποιώντας το οπτικό υλικό για την απόκτηση δεξιοτήτων σχετικών με την κατανόηση του πολιτισμικού περιβάλλοντος.
ΣΧΟΡΕΤΣΑΝΙΤΗ ΟΥΡΑΝΙΑ «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ»
Τριμελής Επιτροπή: ΖΙΩΓΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (επιβλέπων), Jo Voley , Philipopoulos- Mihalopoulos Andreas.
Περίληψη: Το κεντρικό ερευνητικό ερώτημα της διδακτορικής διατριβής οι Διαδρομές της Καλλιτεχνικής Γραφής στην Σύγχρονη Ζωγραφική είναι η διερεύνηση της έννοιας της καλλιτεχνικής γραφής στην τέχνη της εποχής μας, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να ενσωματωθεί σε μια εικαστική έρευνα πεδίου. Η καλλιτεχνική γραφή στη ζωγραφική είναι ο τρόπος που η χειρονομία του καλλιτέχνη αποτυπώνεται ως ίχνος στην επιφάνεια στήριξης. Διευκρινίζεται ότι γίνεται αναφορά στο διττό ρόλο της καλλιτεχνικής γραφής δηλαδή ή στη χειρονομιακή διεργασία της είτε στα γράμματα, λέξεις ή σύμβολα τα οποία εντυπώνονται στα έργα. Πως προσδιορίζεται όμως η καλλιτεχνική γραφή στη σύγχρονη ζωγραφική; Ουσιαστικά είναι ο τρόπος που κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα αποτυπώνεται σε μια επιφάνεια ή σε ένα χώρο υλοποίησης. Η διαδικασίες αυτές που, αν και έχουν δυνητικά άπειρες εκδοχές, εν τούτοις καθορίζονται στις εικαστικές τέχνες από ορισμένα σταθερά στοιχεία / ποιότητες. Αρχικά είναι το πεδίο όπου δημιουργείται, το έργο τέχνης. Επίσης είναι το μέσο, που αναφέρεται στο όργανο γραφής αλλά και το υλικό που χρησιμοποιείται στη διαδικασία δημιουργίας της εικόνας. Κατόπιν είναι το ίχνος της γραφής στο πεδίο, η χειρονομία δηλαδή, ο τρόπος που ο καλλιτέχνης εκφράζεται και τον εκφράζει. Τα τρία παραπάνω (πεδίο, όργανο γραφής, χειρονομία) συνδιαλέγονται με τον τέταρτο παράγοντα που είναι η επιφάνεια στήριξης.
Ένα στοιχείο χρήσιμο να προσδιοριστεί είναι και η υλικότητα των ζωγραφικών έργων τέχνης που αφορά άμεσα την υπόστασή τους. Η υλικότητα της τέχνης πολλές φορές στο παρελθόν αμφισβητήθηκε και κυρίως στις τέχνες που τα έργα τους δεν έχουν πάντα υλική υπόσταση όπως στη φωτογραφία το βίντεο και την εννοιολογική τέχνη αλλά και στο πλαίσιο της αμφισβήτησης καθαυτής της ζωγραφικής ως αυτόνομης τέχνης ή και ως τέχνης per se. Η διερεύνηση των παραπάνω θα αναδείξει τον τρόπο που η ζωγραφική των ημερών μας επηρεάζεται από την εφαρμογή της καλλιτεχνικής γραφής και τον τρόπο που αυτή η χρήση ερμηνεύεται σε ένα ευρύτερο εικαστικό πλαίσιο. Η έννοια της καλλιτεχνικής γραφής στην ζωγραφική αποτελεί ένα επίκαιρο αίτημα που μπορεί να ενημερωθεί και να εμπλουτιστεί.
Για την διερεύνηση του ερωτήματος της έρευνας, θα ακολουθηθούν τρία στάδια/φάσεις:
Σε πρώτη φάση θα διερευνηθούν οι μέθοδοι που μια προσωπική γραφή προσδιορίζει τον καλλιτέχνη και τα πεδία όπου εισάγεται η γραφή αυτή.
Η δεύτερη φάση της έρευνας θα επικεντρωθεί στα γράμματα, τους αριθμούς και τα σύμβολα. Θα εξεταστεί η επίδραση των γραμμάτων / συμβόλων στην ζωγραφική, καθώς και η συχνά μυστηριακή έλξη των θεατών από τα σύμβολα.
Στην τρίτη φάση τα συμπεράσματα των προαναφερθέντων σταδίων, θα εφαρμοστούν με την επανεξέταση της πρακτικής και εννοιολογικής δημιουργίας έργων τέχνης, καθώς και τη θεωρητική προσέγγιση τους.
Ο τρόπος με τον οποίο οι φόρμες και τα υλικά μπορούν να εκφράσουν, σε ένα σύγχρονο έργο τέχνης την ανάγκη ενός καλλιτέχνη να διερευνήσει ιδέες και εικόνες, οι οποίες πραγματοποιούνται πέρα από την πραγματικότητα που μας περιβάλλει και πιθανώς να την ερμηνεύσει είναι το κύριο ερευνητικό ερώτημα της διδακτορικής διατριβής. Τα προς διερεύνηση έργα θα έχουν ενσωματωμένες τις τεχνικές και τις θεωρητικές πτυχές που έχουν διερευνηθεί στις προηγούμενες φάσεις.
ΤΣΑΜΠΟΥΡΑΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ «ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΧΙΟΝΑΔΩΝ ΣΤΟ ΖΩΓΡΑΦΟ ΠΑΓΩΝΗ: Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ».
Τριμελής Επιτροπή: ΓΟΔΟΣΗ ΖΩΗ (επιβλέπουσα), ΖΑΡΡΑ ΙΛΙΑΝΑ, ΠΑΙΣΙΔΟΥ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΗ.
Περίληψη:
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΙΟΥΛΙΑ «Φεμινιστική Τέχνη και Καλλιτεχνικός Ακτιβισμός , Ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα επιτελεστικότητας και καλλιτεχνικού ακτιβισμού».
Τριμελής Επιτροπή: Αγγελική Αυγητίδου (επιβλέπουσα), Λία Γυιόκα, Κώστας Ντάφλος.
Περίληψη: H διδακτορική διατριβή με τίτλο “Φεμινιστική Τέχνη και Καλλιτεχνικός ακτιβισμός. Ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα επιτελεστικότητας και καλλιτεχνικού ακτιβισμού” διερεύνα τις γενεαλογίες του καλλιτεχνικού ακτιβισμού και της φεμινιστικής τέχνης στον ελληνικό χώρο. Το ζήτημα αυτό συνδέεται με την καλλιτεχνική πρακτική της φεμινιστικής, συλλογικής τέχνης και κατ’ επέκταση με τη φεμινιστική θεωρία από τη δεκαετία του ΄60 μέχρι και σήμερα, με επίκεντρο τον ελληνικό χώρο. Η ιστορική πορεία της φεμινιστικής τέχνης και του καλλιτεχνικού ακτιβισμού ερευνάται μέσα από την παρουσίαση παραδειγμάτων και μελετών περίπτωσης από τον ελληνικό χώρο, καθώς και μέσα από τη σχέση, την ομοιότητα, την αντιπαραβολή και την αλληλεπίδρασή της με πληθώρα παραδειγμάτων και μελετών περίπτωσης από χώρες όπως η Αμερική, η Λατινική Αμερική, η Αγγλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Αργεντινή.
H διδακτορική διατριβή επιχειρεί την οριοθέτηση του καλλιτεχνικού ακτιβισμού και, πιο συγκεκριμένα, «του καλλιτεχνικού ακτιβισμού στην Ελλάδα». Μέσα από ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα συλλογικών επιτελεστικών καλλιτεχνικών πρακτικών μελετάται η επαναδιαπραγμάτευση ζητημάτων που έθεσε ο φεμινισμός και εξετάζεται πώς αυτά αποτυπώνονται από τη φεμινιστική συλλογική τέχνη. Ταυτόχρονα, η έρευνα επικεντρώνεται στη φεμινιστική συλλογική και συμμετοχική τέχνη, σε ζητήματα γύρω από τη «θεωρία της επιτέλεσης», καθώς και σε επιτελεστικές πρακτικές τέχνης.
Επιπλέον, η έρευνα επιχειρεί να οριοθετήσει και την αισθητική διάσταση των ιστορικών και σύγχρονων φεμινιστικών κινημάτων διαμαρτυρίας και να προσδιορίσει τη σχέση και την εξάρτησή τους από τη φεμινιστική τέχνη. Για τον λόγο αυτόν εξετάζονται (αλλά και προτείνονται όπου δεν υπάρχει η απόδοσή τους στην ελληνική γλώσσα) έννοιες, πρακτικές, μορφές και η αισθητική διάσταση του φεμινισμού, του καλλιτεχνικού ακτιβισμού και της φεμινιστικής τέχνης (όπως οικο-φεμινισμός, κυβερνο-φεμινισμός, craftivism, performance art, female queens ή drag queens, queer art, βίντεο τέχνη, Body Art, Live Art, κ.ά.).